Ontstaansgeschiedenis van Bunschoten
geplaatst op 10 februari 2014
De gemeente Bunschoten heeft een zeer rijke (cultuur-) historie die ver teruggaat tot in de pre-historie. Toch wordt het onstaan van Bunschoten vooral geplaatst in de late-middeleeuwen.
In 1983 werd het feest 'Bunschoten-600 jaar Stad' gevierd. Sinds die tijd gaat men ervan uit dat Bunschoten in 1383 werd gesticht. Dat is onjuist want Bunschoten bestond in 1383 al. In die tijd had het zelfs al stadsrechten. Feit is alleen dat de oudst bekende stadsbrief uit 1383 dateert.
Bunschoten is op z'n minst een eeuw ouder. Al in het jaar 1294 was er sprake van een nederzetting die met de naam Hegeschoten werd aangeduid. Nauwelijks een halve eeuw later was het plaatsje belangrijk genoeg om stadsrechten te krijgen. De belangrijkste reden voor de stadwording van Bunschoten was de strategische ligging tussen de gewesten Holland en Gelre en de ligging aan de in die tijd strategisch belangrijke rivier de Eem.
Toch duurde deze situatie maar kort. Bunschoten was niet trouw aan de bisschop van Utrecht. Als represaillemaatregel verwoestte de bisschop de jonge stad. Dat betekende voor Bunschoten een streep door een rooskleurige toekomst. Met het oog op die toekomst was voor beide zijden van de Dorpsstraat een uitbreidingsplan in voorbereiding. Het stratenpatroon (de burgwalletjes) was daarvoor al aangelegd. Door de verwoesting bleef dit uitbreidingsplan onbebouwd.
Midden in de 20e eeuw werden de burgwalletjes bij een ruilverkaveling vergraven en vernietigd. Daar kwamen de in het Eemland zo bekende rechthoekige percelen voor in de plaats. Gelukkig zijn de stadsweiden aan de westkant tot nu toe onbebouwd gebleven. Pas na de Tweede Wereldoorlog verrezen rondom de oude stadskern van Bunschoten woonwijken waardoor er een einde kwam aan het echte landelijke karakter.
Naast de voormalige kern Bunschoten kent de gemeente ook het dorp Spakenburg en aan de westkant van de gemeente de buurtschap Eemdijk, gestrekt langs de oever van de Eem. In 1974 werd de gemeente Hoogland opgeheven. Een deel van de buurtschap Zevenhuizen werd daarbij aan de gemeente Bunschoten toebedeeld.
In Eemdijk, Zevenhuizen en Bunschoten vonden de meeste mensen hun hoofdbestaan in de veehouderij. Ook in Spakenburg stonden boerderijen maar dat was toch meer het vissersdorp. Spakenburg ontwikkelde zich mede door de gunstige ligging aan de Zuiderzee tot een vissersplaats van betekenis. De visserij bracht allerlei vormen van handel en bedrijvigheid met zich mee. Door de de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 en de inpoldering van het IJsselmeer verdween de visserij. De visbewerking en de handel bleven bestaan. De vis wordt echter van elders aangevoerd. De havens, de scheepswerf met de helling, de smalle steegjes en de vissershuisjes houden de herinnering in stand aan de tijd dat de inwoners vooral van de visserij en wat daarmee samenhangt leefden.
De oude kernen Bunschoten en Spakenburg zijn door de diverse nieuwere wijken aan elkaar gegroeid. De industriële bedrijvigheid is groot. De metaalindustrie Polynorm is een van de grootste werkgevers, maar ook de branches waar brood, koek, gebak, vis, betonwaren etc. geproduceerd worden bieden vele nijvere handen werk.
In het poldergebied ten oosten en ten westen van Bunschoten-Spakenburg is het open karakter van het landschap bewaard gebleven. De ruilverkaveling bood de overgebleven boeren de mogelijkheid voor een veel efficiëntere bedrijfsvoering. Schaalvergroting van de bedrijven en de verkeersproblematiek leidden ertoe dat de veehouderij uit de oude kernen verdwenen is.
De gemeente Bunschoten wil in de periode tot 2015 uitgroeien tot een plaats met circa 25.000 inwoners met passende voorzieningen op het gebied van winkels, onderwijs, zorg, sport, cultuur en recreatie.
Commentaar / Reacties (0)
